درمان ریشه و عصب کشی


 

 

درمان ریشه یا عصب کشی دندان (Root Canal Therapy) چیست؟

 

درمان ریشه یا عصب کشی  جزو درمان های اصلی دندانپزشکی میباشد، و در صورتی که میزان عفونت دندان شدید بوده و یا پوسیدگی در مراحل اولیه درمان نشده باشد؛ پوسیدگی و عفونت گسترش یافته و به پالپ و ریشه دندان رسیده و منجر به افزایش حجم پالپ و افزایش فشار داخلی درون دندان و در نهایت موجب احساس درد در این ناحیه میشود.

طی فرایند عصب کشی دندان، ریشه دندان عفونی خارج شده و کانال ریشه تمیز شده و شکل داده میشود و در نهایت پر کردن آن مانع نفوذ باکتری به دندان عصب کشی شده می گردد.

درمان ریشه یا عصب کشی در کلینیک اتیه   توسط دندانپزشک عمومی و در شرایط پیچیده و دندان هایی با موقعیت و شرایط حساس، توسط متخصص درمان ریشه انجام میگیرد

چه زمانی نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی داریم؟

  • تروما (آسیب ناگهانی که ممکن است توسط خود فرد ایجاد گردد.)
  • شکستگی یا ترک دندان (ممکن است آسیب وارد شده به دندان و پالپ بدون علائم ظاهری اعم از ترک، شکستگی و .. باشد.)
  • پوسیدگی عمقی به دلیل عدم درمان پوسیدگی سطحی
  • انجام تعدادی درمان دندانپزشکی بر روی یک دندان مشخص

 

 علائم به عصب رسیدن دندان

  1. درد مداوم دندان 
  2. درد ضربانی و لحظه ای
  3. درد دندان هنگام جویدن و استفاده از مواد غذایی و مایعات سرد و گرم 
  4. لپ پر شدن، شکستگی دندان یا لقی دندان
  5. تغیر رنگ یا تیره شدن دندان ( به علت عفونت درون پالپ دندان)
  6.  احساس سوزش در لثه ها و لثه های متورم یا دارای آبسه
  7. خارج شدن ترشحات چرکی از دندان یا لثه

 

 

 

نحوه عصب کشی دندان:

 

مرحله اول درمان ریشه : بی حسی موضعی 

در این مرحله دندانپزشک با تزریق آمپول بی حسی به ناحیه تحت درمان، موجب بی حسی در این ناحیه شده، در این مرحله ممکن است دردی لحظه ای  یا احساس گرمای زیادی بر روی محل تزریق حس کنید ولی به زودی تمام میشود. طی فرایند  درمان ریشه شما به هوش میباشید ولی بی حسی تزریق شده شما را از احساس هر دیدی مراقبت میکند.

مرحله دوم درمان ریشه: استخراج پالپ

 پس از بی حسی کامل ناحیه تحت درمان؛ متخصص درمان ریشه با استفاده از فرز توربین ورودی کوچکی در تاج دندان شما ایجاد کرده و سپس شروع به استخراج پالپ توسط لوازم مخصوصی به نام فایل   (Tooth File)  می کنند، در این مرحله یا از انواع فایل های دستی (k , h)  و یا فایل های روتاری (بسته به شرایط دهان و دندان ونوع نیاز بیمار و نظر دندانپزشک عمومی و یا  متخصص درمان ریشه) استفاده میشود.

 این مرحله نیازمند دقت و تجربه بسیاری بوده و از آنجا که هر دندان شرایط متفاوتی دارد و ممکن است برخی از دندان ها چند کانال داشته باشند، عصب کشی دندان های چند کاناله علاوه بر مهارت و دقت زیاد به صرف وقت بیشتری نیز نیاز دارد.

 پاکسازی پالپ دندان

در این مرحله توسط سرم و یا یک محلول ضد باکتری و ضد عفونی کننده، ریشه و پالپ دندان به طور کامل پاکسازی شده و عفونت و باکتری های موجود از بین میرود. و امکان ابتلای دندان عصب کشی شده به  عفونت مجدد را کاهش میدهد.(پس با وجود عصب کشی احتمال عفونت وجود داره!!!!)

مرحله سوم درمان ریشه: شکل دادن کانال ریشه

 

جهت پر کردن دندان متخصص درمان ریشه از ابزارهای مخصوص و ریزی برای شکل دادن به کانال ها استفاده می کند. پس از شکل گیری، کانال ها برای بار دوم تمیز می شوند.

مرحله چهارم درمان ریشه : پرکردگی موقت

 

در این مرحله متخصص درمان ریشه از گوتاپرکا برای پر کردن کانال ها و ریشه دندان استفاده می کند. این ماده لاستیک مانند در داخل کانال ها قرار گرفته و به کمک دستگاه و با حرارت اضافات آنها برداشته میشود و سپس با سرد شدن اقدام به متراکم کردن آن به سمت اپکس  میکنند. و در نهایت با هند پلاگر آن را متراکم کرده ودر نهایت به خوبی روی دیوارها قرار می گیرد.  دندانپزشک عمومی و یا متخصص درمان ریشه  جهت محافظت از دندان ها در برابر بزاق دهان از سیمان چسب در کانال ها استفاده می کند. در نهایت با  استفاده از گان آبچوراتور از بالای گوتا پرکای متراکم شده کانال و ریشه دندان پر می شود. 

 پر کردن سوراخ دسترسی

سپس سوراخ ایجاد شده برای دسترسی به کانال ها بسته میشود چنانچه دندان به شدت آسیب دیده باشد و نتواند به تنهایی از ترمیم پشتیبانی کند . ممکن است نیاز به قرار دادن یک پایه در کانال برای تقویت دندان داشته باشد.

مرحله پنجم درمان ریشه: استفاده از  آمالگام و یا کامپوزیت برای ترمیم تاج  یا  روکش بر روی دندان عصب کشی شده

مربوط میشه به قسمت ترمیم!!!

 

 

متخصص درمان ریشه (اندودنتیست):

 

درمان ريشه توسط دندان پزشكان عمومی يا متخصص درمان ريشه ( اندودنتيست) قابل انجام است . مرزبندی بين انجام درمان توسط دندانپزشک عمومی و متخصص درمان ریشه یا عصب کشی  يك امر نسبی می‌باشد و بستگی به شرايط هر بيمار و هر دندان تفاوت خواهد داشت. اندودنتيكس يكی از رشته‌های تخصصی دندان پزشكی می‌باشد كه در آن فرد متخصص بعد از اتمام دوران عمومی و گذراندن دوران تخصص، آموزش‌های مخصوص براي كنترل و درمان در شرايط سخت، دندان‌ عفونی و دندان پوسیده ، دندان های انتهایی، دندان های چند کاناله و يا دندان‌هاي عصب کشی شده، درمان ریشه خانم های باردار و ... را می گذرانند. البته استفاده راحت‌تر و روزمره از تجهيزات و ابزار تخصصی درمان‌ريشه برای متخصصين كنترل شرايط را راحت‌تر می‌كند. 

 

مواردی که دندان پزشک بیمار را به متخصص درمان ریشه ( اندودنتیست) ارجاع می‌دهد:

  1. وقتی ریشه دندان به صورت منحنی (کرو) باشد 
  2. وقتی که طول ریشه بلند است و دسترسی به انتهای ریشه دشوار است. 
  3. دندان های چند کاناله 
  4. بیمارانی که دهان کوچک دارند.
  5. به طور کلی  درمان دندان هایی که در انتهای دهان قرار گرفتند ( دندان های خلفی)
  6. درمان ریشه مجدد ( ری اندو)
  7. جراحی اپیکو(نوک ریشه)
  8. درمان آسیب تروماتیک

 

مدت زمان درمان ریشه یا عصب کشی دندان:

 

مدت زمان و تعداد جلسات لازم برای درمان ریشه دندان بسته به شددت آسیب وبه میزان  پوسیدگی دندان، نوع ریشه و تعداد کانال های دندان متفاوت خواهد بود. هر چه تعداد کانال‌های عصبی بیشتر باشد، قطعاً زمان کار طولانی‌تر خواهد شد. به طور میانگین، عصب‌کشی دندان بین ۳-۱ جلسه درمان نیاز دارد.و هر جلسه جهت درمان ریشه دندان به صورت میانگین بین 60 الی 90 دقیقه خواهد بود.

  • مدت زمان عصب کشی دندان های آسیا 

دندان‌های آسیا که در قسمت عقب دهان قرار دارند، ممکن است چهار کاناله بوده و امکان دارد عصب‌کشی دندان آسیا به 90 دقیقه زمان نیاز داشته باشد.

  • مدت زمان عصب کشی دندان‌های آسیای کوچک

دندان‌های آسیای کوچک که پشت دندان‌های جلویی و در جلوی دندان‌های آسیا قرار دارند، به صورت معمول  دارای یک یا دو ریشه می‌باشند. عصب‌کشی این دندان‌ها بسته به ساختار دندان، در حدود یک ساعت یا بیشتر طول میکشد.

دندان‌هایی که در قسمت جلوی دهان قرار دارند، دندان‌های نیش و پیشین نام دارند. عصب کشی دندان های جلویی حدودا به 45 الی 60 دقیقه زمان نیاز داشته و در صورت نیاز به روکش دندان، به زمان بیشتری نیز نیاز می‌باشد.

 

درمان ریشه یا عصب کشی در چند جلسه:

درمان ریشه گاها بسته به شرایط دندان  به دو جلسه درمانی نیاز دارد.

جلسه اول عصب‌کشی شامل خارج کردن بافت عفونی یا آسیب‌دیده در دندان می‌باشد. که به دقت و مهارت بالایی نیاز دارد، متخصص درمان ریشه  داروی ضد باکتری موقتی را درون دندان قرار داده و  پس از پایان جلسه اول درمان ریشه، بیمار دیگر نباید درد ناشی از به عصب رسیدن دندان را احساس کند.در مرحله دوم درمان ریشه، کانال و پالپ دندان کاملا ضدعفونی شده و  سپس پر کردن موقتی یا دائمی دندان و در برخی مواقع روکش دندان استفاده می گردد.

هزینه درمان ریشه یا عصب کشی:

هزینه درمان ریشه به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله شرایط دندان ها اعم از موقعیت دندان، تعداد کانال ها، و میزان پوسیدگی و عفونت دندان ها.  چنانچه  شرایط دندان ها موجب گردد که دندان پزشک بیمار را به متخصص درمان ریشه ارجاع دهد، طبعا هزینه درمان ریشه افزایش می‌یابد؛ چرا که متخصص دندان های انتهایی و با شرایط سخت تر و تعداد کانال های بیشتری را درمان می‌کند. 

 هزینه درمان ریشه  دندان هایی با پوسیدگی زیاد، دندان های چند کاناله و .... بعد از بررسی توسط  دندانپزشک عمومی و یا متخصص درمان ریشه  و ارئه طرح درمان مشخصص می گردد.

 

درد پس از عصب کشی دندان:

پس از درمان ریشه  ممکن است به دلیل از بین رفتن اثرات بی حسی دچار درد در ناحیه تحت درمان و یا لثه شوید و یا شاید لثه شما ملتهب شود در بیشتر مواقع دندانپزشکان با استفاده از دارو های مختلف و مسکن ها این مشکلات را رفع میکنند  اما اگر درد شما بیش از چند روز ادامه یابد و  یا خیلی شدید باشد، با کلینیک آتیه تماس گرفته و مشکل خود را مطرح کنید

یک روز پس از درمان شما میتوانید به کار های روزمره خود بپردازید، اما تا وقتی که دندان به صورت کامل پر نشده یا هنوز روکش دندان(Crown) گذاشته نشده از جویدن با دندان عصب کشیده شده بپرهیزید.

. علت درد دندان عصب کشی شده

چنانچه دندان عصب کشی شده بعد از مدتی دچار عفونت و احساس درد در فرد شده باشد، باید مجدد بررسی شده و در صورت لزوم درمان ریشه مجدد( ری اندو) صورت گیرد. در این صورت می توان دندان عصب کشیده را حفظ کرده و مانع از کشیده دندان شد. درمان ریشه برای نجات دندان شما انجام میشود ولی در برخی از مواقع صدمه بیشتر از حد ممکن میباشد یا اینکه مینای دندان به قدری ضعیف است که تحمل جراحی را ندارد در این شرایط ممکن است دندان از دست برود و نیاز به کشیدن دندان (Tooth Extraction) باشد