درمان های پیشگیرانه در کوکان شامل انجام خدماتی نظیر فیشور سینت و فلوراید تراپی میباشد و فضا نگهدارنده میباشد
شیار پوش (فیشور سیلانت) چیست و چه کاربردی دارد؟
فیشور سیلانت یک لایه محافظ و همرنگ با دندان است که برای کاهش پوسیدگی دندان روی دندانهای آسیا (مولر) قرار داده میشود تا با پوشاندن سطح جونده دندان‌ها، شیارهای موجود روی سطوح جونده دندان‌ها کم عمق شده و از تجمع باقیمانده مواد غذایی و ایجاد پوسیدگی جلوگیری نماید.
سیلانت دندان چیست؟
سیلانت یا شیار پوش یک روکش نازک است که روی شیارهای عمیق موجود بر روی سطوح جونده دندانهای خلفی (آسیای اول و آسیای دوم) قرار داده میشود.
وقتی سیلانت به خوبی روی شیارهای عمیق دندان قرار بگیرد، می‌تواند از سطوح حساس دندان در برابر اسیدی که باعث ایجاد پوسیدگی میشود محافظت کرده و به میزان قابل توجهی از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کند.
معمولا برای دندانهای شیری از سیلانت استفاده نمی‌شود بلکه روی مینای دندانهای دائمی قرار داده میشود.
سیلانت مانند یک درزگیر عمل کرده و شیارهای عمیق موجود در سطح جونده دندانهای پشتی را پر میکند تا ذرات غذا و باکتری در این شکاف‌ها قرار نگیرد و باعث ایجاد پوسیدگی نشود. در دندانپزشکی کودکان استفاده از سیلانت می‌تواند یک روش مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها باشد، اما به هیچ عنوان یک جایگزین برای مسواک زدن، نخ دندان و رژیم غذایی سالم به حساب نمی‌آید.
آیا روی دندان پوسیده هم میتوان از سیلانت استفاده کرد؟
از نظر علمی، از نوع شفاف سیلانت میتوان روی حفره‌های بسیارکوچک استفاده کرد تا از گسترش پوسیدگی جلوگیری کند. با این حال، بهتر است ابتدا پوسیدگی درمان شود و پس از آن سیلانت روی دندان قرار داده شود.
ماندگاری سیلانت چه میزان است؟
بسته به تکنیک‌های استفاده شده، سیلانت می‌تواند بین 3 تا 10 سال یا حتی بیشتر ماندگاری داشته باشد.
موارد زیر باعث کاهش ماندگاری سیلات خواهد شد:
ساییدن و به هم فشردن دندان‌ها (براکسیسم یا دندان قروچه)
داشتن ریفلاکس اسیدی
استفاده از رژیم غذایی بسیار اسیدی
چگونه از سیلانت مراقبت کنیم؟
دندانهای سیلانت شده به سادگی می‌تواند مسواک زده شود یا از نخ دندان استفاده شود. از یک مسواک با موهای نرم و خمیر دندان دارای عامل بازسازی کننده مانند هیدروکسی آپاتیت (hydroxyapatite) وفلوراید استفاده کنید.
سیلانت ممکن است در اثر مصرف زیاد چای و قهوه یا مواد غذایی رنگی دچار تغییر رنگ شود. اگر از مواد غذایی و جویدنی‌های چسبناک و انواع آدامس استفاده کنید ممکن است سیلانت کنده شود.
آیا واقعاً سیلانت دندان موثر است؟
سیلانت اگر در زمان مناسب و به شکل کامل و بی عیب و نقص قرار داده شود، از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری میکند. بیشتر تحقیقات نشان میدهد که سیلانت احتمال پوسیدگی را کاهش میدهد البته تحقیقات بیشتری در این زمینه در حال انجام است.
در یک بررسی منتشر شده در سایت کاکرین (cochranelibrary.com) در سال 2017، پژوهشگران اظهار داشتند که سیلانت‌های مبتنی بر رزین که بر روی سطوح جونده دندانهای آسیای دائمی قرار داده شده، در مقایسه با موارد فاقد سیلانت باعث کاهش پوسیدگی میشود.
همچنین مرکز کنترل پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در مطالعه‌ای در سال 2016 دریافت که کودکان بدون سیلانت تقریبا سه برابر بیشتر نسبت به کودکان دارای سیلانت در دندانهای آسیای اول دائمی دچار پوسیدگی می‌شوند.
در همان مطالعه بیان شد که سیلانت می‌تواند به میزان 80 درصد از پوسیدگی دندانهای آسیای دائمی جلوگیری کند (یعنی در محلی که حدود 90 درصد پوسیدگی اتفاق می‌افتد).
البته این مطالعات، الگوهای غذایی، عادات بهداشتی و میزان مراقبت از دندان‌ها را در زمان مشابه مورد بررسی قرار نداده است. برای مثال ممکن است کودکانی که در دندانهای آنها سیلانت قرار داده شده است، همزمان خوب مسواک بزنند، از نخ دندان استفاده کنند و معاینات دندانپزشکی بیشتری داشته باشند. یا کمتر از مواد قندی ونوشیدنی های شیرین که باعث ایجاد پوسیدگی میشود استفاده کرده باشند.
سیلانت برای چه کسانی باید مورد استفاده قرار بگیرد؟
کودکانی که دارای شرایط زیر باشند، بیشترین بهرمندی از سیلانت را خواهند داشت:
کودکانی که دندانهای آسیای آنها دارای شیارهای بسیار عمیق باشد.
کودکانی که دندانهای آنها در معرض خطر بالای پوسیدگی قرار داشته باشد.
کسانی که دارای رژیم غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده، آردهای تصفیه شده و قندها و نوشیدنی‌های حاوی قند هستند.
افراد دارای شرایط خاص که امکان بکارگیری بهداشت دندان یا رژیم غذایی سالم در آنها با چالش‌هایی همراه باشد.
در حالت ایده آل، سیلانت باید بلافاصله بعد از رویش کامل دندانهای آسیای اول (حدود 6 سالگی) و همچنین دندانهای آسیای دوم (حدود 12 سالگی) روی دندان‌ها قرار داده شود. بهتر است هر چه زودتر این کار را انجام دهید تا مطمئن شوید شیارهای دندان پوسیده نشده باشند.
فلوراید تراپی چیست؟
استفاده از فلوراید از دوران کودکی و مدرسه به ما آموزش داده شده است. فلوراید ماده ای است که به سلامت دندان در مقابل بروز پوسیدگی کمک میکند و باعث استحکام هرچه بیشتر دندان ها می شود. پوسیدگی دندان یکی از عوامل آسیب به دندان است که تقریبا از دوران کودکی شکل میگیرد. یکی از درمان هایی که در دوران کودکی به منظور کاهش و جلوگیری از پوسیدگی برای دندان کودکان انجام میشود، فلوراید تراپی است. این درمان پیشرفت پوسیدگی را متوقف و دندان ها را نسبت به ایجاد پوسیدگی در آینده نیز مقاوم میکند. روند این درمان برای جلوگیری از پوسیدگی از اوایل رویش دندان های شیری تا دندان های دائمی انجام میشود
فواید فلوراید درمانی چیست؟
به جذب بیشتر کلسیم و فسفات در دندان ها کمک می کند.
ترمیم و تقویت مینای دندان.
محافظت از مینای دندان در مقابل باکتری ها.
فرایند ایجاد پوسیدگی دندان کند و خنثی میشود.
از رشد باکتری جلوگیری میکند و احتمال دندان درد را کاهش میدهد در نتیجه از احتمال وقوع عفونت لثه پیشگیری میکند.
فلوراید تراپی چگونه انجام میشود؟
همانطور که گفته شد فلوراید تراپی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان به ویژه قسمت های بین دندانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فلوراید تراپی روی دندان ها جهت افزایش مقاومت در برابر پوسیدگی توسط دندانپزشک انجام میشود. در فلوراید تراپی ابتدا دندانپزشک سطوح روی دندانی را با برس و خمیر مخصوص شست و شو داده و تمیز می کند وسپس فلوراید را بصورت ژل و وارنیش روی دندان ها می زند. پس از آن آب دهان باید بدون شست و شو چندین بار خالی شود. تا نیم ساعت از غذا و نوشیدنی استفاده نشود. در جواب سوال شروع فلوراید تراپی از چه سنی است
باید گفت علاوه بر درمان مشکلات رایج دهان و دندان اطفال برای فلوراید تراپی از زمان رویش دندان های شیری و تا 14 سالگی تا 6-3 ماه یکبار به کلینیک آتیه مراجعه کنید. دندان کودکان بالای 6 سال که دارای خطر بالای پوسیدگی هستند نیز استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید در منزل تحت نظر دندانپزشک تجویز میشود
